CZIDEN

Co należy w tym celu zrobić ? 

1. Zapisać położenie wszystkich przedmiotów na ołtarzu, najlepiej bezpośrednio po ich ustawieniu przez Roshiego. Bardzo ważne są szczegóły i zachowanie dokładnie takich odległości, jakie wyznaczył Roshi. 

Ustawienie z Ango ‘97: 

2. Czyszczenie: 

FIGURA 

• Musi być idealnie wyczyszczona. Należy zwracać uwagę na pył ze spalonego kadzidła, który podnosi się przy sprzątaniu. 

ŚWIECA 

• Nie wykorzystuje się świec używanych gdzie indziej. Niekiedy dobrze jest wytopić spiczasty czubek grubych świec, żeby nie kapały. 
• Jeśli świeca wypali się do 1/3 swej wysokości, należy ją zmienić. 
• Świecę należy czyścić z wystygniętej stearyny, która spłynęła po bokach. Trzeba też wyrównać czubek świecy tak, by był on całkowicie płaski — należy więc obciąć zewnętrzną, wolniej spalającą się część. 
• Należy usunąć stearynę ze świecznika, ołtarza i ewentualnie z podstawki, na której stoi świeca. 

DZWONEK  

• Twarz główki (tuż pod szczytem uchwytu dzwonka) ma być zwrócona w stronę zendo. 
• Wadżra powinna tworzyć krzyż równoległy do krawędzi ołtarza. 

KYOSAKU  

• Leży zwrócone płaską stroną w prawo, a uchwytem w lewo. 

KAMIEŃ 

• Leży w jednej linii z popielnicą sanghową. Powinien być zwrócony wypukłą stroną do góry. Zakładając, że ma on (patrząc z góry) kształt taki, to część ukośna leży przodem do zendo. 

 NACZYŃKO NA SPROSZKOWANE KADZIDŁO  

• Leży tak, że krawędź bliższa Buddy leży w jednej linii z krawędzią popielnicy Roshiego. 
• Zawartość naczyńka: sproszkowane kadzidło gotowe lub mieszanka, w sprawie składu i produkcji, której należy się zgłaszać do kompetentnych osób. Jest to mieszanina żywicy, resztek kadzideł i ziół. 

KADZIELNICA ROSHIEGO (na sproszkowane kadzidło) 

• Stoi na osi ołtarza. Zawiera specjalny popiół (przywieziony przez Roshiego), którego nie należy mieszać z żadnym innym. 
• Czyszczenie: wybrać duże kawałki węgielka i niespalonego kadzidła, resztę wymieszać delikatnie łyżką, a następnie wyrównać poziom uderzając otwartymi dłońmi w brzegi popielnicy. W efekcie powierzchnia popiołu powinna być płaska, wszędzie jednakowo głęboka, a na wierzchu mogą znajdować się zbite grudki popiołu (ale nie pozostałości kadzideł). Obetrzeć szmatką. 

KADZIELNICA SANGHOWA (na kadzidła) 

• Podobnie jw., z tym że na zakończenie należy stuknąć dwu- lub trzykrotnie popielnicą o np. podłogę, przykrywając ją wcześniej dłońmi tak, by warstwa popiołu maksymalnie się wygładziła. Między wyglądem popiołu w tej popielnicy a popielnicy Roshiego musi być wyraźna różnica. 
• Popielnice czyści się przed każdym blokiem (kiedy są używane), czyli przed rundami zazen, pokłonami (choć przed zazen po pokłonach niekoniecznie). 
• Popiół z obu kadzielnic należy przesiewać przez sitko raz w tygodniu. Należy pamiętać, by nie mieszać popiołów. Jeśli popiół będzie zbyt często przesiewany, kadzidła będą się wywracały — należy wówczas ugnieść powierzchnię. 

Uwaga! Popiół ‘ubity’ zbyt słabo powoduje, że wstawione kadzidło ma tendencję do przewracania się. Popiół ‘ubity’ za mocno powoduje, że trudno w ogóle wstawić kadzidło. Ale Cziden z czystym umysłem poradzi sobie bez problemu. 

KWIATKI 

• Zwykle zajmuje się nimi specjalnie wyznaczona osoba. Należy sprawdzić, czy nie są one wyższe niż linia oczu Buddy (dotyczy to także świecy) 

KADZIDŁA 

• Na głównym ołtarzu stosuje się długie, nieużywane wcześniej kadzidła. Musi być ich na nim stale około 15 (w czasie sessin spalanych jest około 10 dziennie) 
• Krótkie kadzidła zapachowe używa Doan do ustawiania ‘bramy’ przed każdymi śpiewami i przed mową. W czasie sessin wychodzi około 10 dziennie. 
• Kadzidła muszą być zaostrzone z obu stron. Ostrzy się je podpalając tak, by wyżarzyło się ok. 45 mm, a następnie wkłada pionowo w popiół (jest specjalny słoiczek z popiołem do tego służący). Na kadzidle powinien zostać ślad z popiołu na długości ok. 1 cm. 

WĘGIELKI 

• Zużywa się ich ok. 3 dziennie, więc w pojemniczku powinno być przynajmniej 5. Muszą być one pokrojone w kawałki odpowiedniej wielkości. Kroi się bardzo ostrym nożem duże kawałki na 3 części. 

3. Należy pamiętać, że: 

• wszystkie przedmioty powinny być zwrócone w kierunku od figury Buddy. Dotyczy to kadzideł, zapalniczki (główką od), pęsety (rozwidloną częścią od), zapałek (główkami od) i innych rzeczy, których otoczenie można by w podobny sposób zmieniać 
• żaden przedmiot na ołtarzu nie powinien sięgać wyżej niż do poziomu oczu Buddy 

4. Pozostałe ołtarze 

• Cziden dba również o pozostałe ołtarze na Ango. Zazwyczaj jest to ołtarz w kuchni i ołtarz w jadalni. 
• popielnice czyści się tak samo, jak popielnice sanghową 
• na mniejsze ołtarze (np. kuchenny) można przenieść kadzidła używane na dużym; podobnie — świeczki 
• świece przygotowuje się tak samo 
• niekiedy na ołtarzu pojawia się naczyńko z woda — należy pamiętać o uzupełnianiu poziomu tej wody, a przy czyszczeniu uważać na mały kamyczek, który się w naczyńku zapewne znajduje 
• Sziuso potrzebuje nowych kadzideł — takich jak kładzione na główny ołtarz 

 5. Uwagi i komentarze 

• świeczniki świetnie czyści się wrzątkiem — do naczynia wlewa się gorącą wodę, wkłada świecznik i po chwili jest on niemal czysty. Oczywiście nie każdy świecznik można wkładać do wrzątku 
• świecę przed obcinaniem brzegów dobrze jest na chwilę zapalić by lekko zmiękła, a po — zapałką lub zapalniczką stopić ślady po nożu.